اینستاگرام چه تاثیر روانی بر روی افراد مختلف میگذارد؟

با افزایش محبوبیت پلتفرم های رسانه های اجتماعی مانند اینستاگرام، اغلب یک سوال مطرح می شود. آیا اینستاگرام می تواند بر سلامت روان شما تأثیر بگذارد؟ در حالی که برای هر یک از طرفین بحث هایی وجود دارد که باید مطرح شود، این بحث همچنان یک بحث داغ است که به نظر می رسد پایانی ندارد. درست است که سایت هایی مانند اینستاگرام می توانند باعث کاهش عزت نفس شوند که اغلب منجر به افسردگی می شود؟ پاسخ این سوال را در ادامه بخوانید.

آیا اینستاگرام بر سلامت روان شما تأثیر می گذارد؟

امروزه یک سوم جمعیت جهان در اینستاگرام و فیسبوک هستند. این به سه میلیارد نفر می رسد که از رسانه های اجتماعی به شکلی در زندگی روزمره خود استفاده می کنند. اخیرا اینستاگرام از مرز یک میلیارد عبور کرده است که آن را به محبوب ترین پلتفرم رسانه اجتماعی موجود تبدیل می کند. اینستاگرام در مقایسه با فیس بوک یا توییتر، جمعیت جوان تری را جذب می کند. میانگین گروه سنی کاربران اینستاگرام زیر 35 سال است.

قابل درک است که چرا جوانان با پلتفرم ارتباط برقرار می کنند. اینستاگرام به آنها این فرصت را می دهد که فوراً در دریایی از مردم قابل تشخیص باشند. و اکثریت آنها از فرصت استفاده می کنند. فرقی نمی کند که جنجال یا درام مورد توجه آنها قرار بگیرد، آنها فقط پنج دقیقه شهرت خود را می خواهند. در واقع، مواردی وجود داشته است که افراد از اقدامات افراطی برای جلب توجه استفاده کرده اند. سال گذشته زوج اینستاگرامی کلی کاستیل و کودی ورکمن با عکس استخر Infinity خود بحثی را برانگیختند. خوشبختانه، این تصویر به آن اندازه که به نظر می رسید خطرناک نبود، اما موارد زیادی وجود داشته است که افراد در تلاش برای به دست آوردن یک عکس جلب توجه برای اینستاگرام جان خود را از دست داده اند.

با این حال، این تنها یک جنبه از رسانه های اجتماعی است. موارد متعددی وجود داشته است که رسانه های اجتماعی به جای اینکه مانع شوند کمک کننده بوده اند. از این جنبه به نظر می رسد استفاده مسئولانه از رسانه های اجتماعی

اینستاگرام یکی از بزرگ ترین شبکه های اجتماعی در جهان است که طبق مطالعات و تحقیقات  بدترین شبکه اجتماعی برای کاربران از نظر سلامت روانی بوده است. مطالعه ای که بر روی ۱۵۰۰ نوجوان و بزرگسال انجام شده که نشان داده است اینستاگرام در میان سایر شبکه های اجتماعی بیشترین اثرات روانی مخرب را بر روی ذهن کاربران خود می گذارد. این در حالی است که به عقیده بسیاری از کارشناسان اپلیکیشن هایی که در آن کاربران تصاویر مختلف را به اشتراک می گذارند باعث می شود تا کاربر بتواند خود را نشان داده و هویت خود را ابراز کند اما در عین حال همین شبکه های اجتماعی باعث بروز بیشترین میزان عصبانیت، افسردگی، پرخاش گری و ترس فراموش شدن در کاربر می شوند.

شبکه های اجتماعی پر طرفدار

در میان ۵ شبکه اجتماعی مورد مطالعه یوتیوب بیشترین نمره را به عنوان سالم ترین شبکه اجتماعی و کمترین اثر گذاری تخریبی را بر روی کاربران از آن خود کرده است.در واقع در این آزمایش یوتیوب بود که توانست نمره خوبی را بگیرد و توانست به عنوان سالم ترین شبکه اجتماعی انتخاب شود  بعد از توییر شبکه اجتماعی فیس بوک در جایگاه سوم قرار گرفت و بعد آن به ترتیب اسنپ چت در رده چهارم و اینستاگرام در رده آخر یعنی رده پنجم قرار گرفتند. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت اینستاگرام یکی از مخرب ترین شبکه های اجتماعی است که تاثیرت بسیار بدی بر روی ذهن و روان کاربران بر جای خواهد گذاشت.

این مطالعه که توسط جامعه سلطنتی بریتانیا به سفارش بخش سلامت انگلستان بر روی بیش از ۱۴۷۹ کاربر جوان و نوجوان از انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی انجام شد نشان داد کابران شبکه های اجتماعی پرخاشگر و عصبانی هستند  در این مطالعه افراد تحت مطالعه سؤال شوندگان در خصوص ۱۴ تأثیر روانی و فیزیکی که استفاده از شبکه های اجتماعی بر روی آن ها گذاشته است، مورد سؤال قرار گرفتند.

هر چند استفاده از شبکه های اجتماعی مزایا و اثرات مثبت خاص خود را به همراه خواهد داشت. برای مثال بسیاری از این شبکه های اجتماعی امکان ابراز عقیده، بروز شخصیتی، ساختن جامعه های اجتماعی و همچنین امکان دسترسی به حمایت دیگران را برای کاربر به همراه خواهند داشت. مثلاً در مورد شبکه اجتماعی یوتیوب، بیشترین امتیاز به تأثیر این شبکه اجتماعی برای هشیار سازی فرد در خصوص کسب اطلاعات در حوزه هایی مثل سلامت و شبیه به آن داده شده است. همچنین یوتیوب همان طور که گفته شد اولین شبکه اجتماعی است که استفاده از آن کمترین تاثیرات روانی ناسالم بر روی فرد مثل بروز عصبانیت، افسردگی و احساس تنهایی به دنبال خواهد داشت.

اما با این وجود تمام شبکه های اجتماعی مورد بررسی در این مطالعه از یوتیوب گرفته تا اینستاگرام، همگی نمرات منفی را در خصوص تأثیر گذاری بر روی کیفیت خواب فرد، شکل ظاهری بدن فرد و همچنین FOMO که به عنوان اضطراب ناشی از قرار دادن پست های مختلف در شبکه های اجتماعی شناخته می شود، از آن خود کرده اند. از طرفی ۴ شبکه اجتماعی دیگر به غیر از یوتیوب، یعنی اینستاگرام در رأس همه و به ترتیب بعد از آن اسنپ چت، فیس بوک و توییتر بیشترین تاثیرات روانی نا سالم بر روی فرد از جمله عصبانیت و افسردگی را به همراه داشتند.

مطالعات گذشته نشان داده اند که کاربران جوانی که بیش از دو ساعت در روز را صرف مشاهده و پیمایش صفحات شبکه های اجتماعی می کنند بیشتر از سایرین به بیماری ها و مشکلات روانی مبتلا می شوند. مثلاً دیدن عکس های دوستان در حالی که به مسافرت رفته اند و یا شب های خود را در تفریح گاه های مختلف می گذارند می تواند احساس ترد شدگی و یا تنهایی از در فرد مشاهده کننده ایجاد کند. در این حالت حس مقایسه و نا امیدی در فرد افزایش می یابد.

از طرفی پست های قرار داده شده از سوی کاربران در شبکه های اجتماعی می تواند منجر به بروز انتظارات غیر واقعی و همچنین احساس عدم رضایت از زندگی در کنار ایجاد عزت نفس پایین در فرد شود. شاید به همین دلیل است که اینستاگرام که یکی از اپلیکیشن های اجتماعی مخصوص قرار دادن و به اشتراک گذاری تصاویر است به عنوان مخرب ترین شبکه اجتماعی از لحاظ مباحث روانی شناخته شده است. در واقع شاید یکی از اتفاقات رایجی که در به اشتراک گذار تصاویر در اینستاگرام می افتد قرار دادن فیلتر های مختلف بر روی عکس ها به خصوص عکس های دختران و خانم ها است که نشان می دهد این افراد درباره شکل ظاهری و اندام خود رضایت کافی را ندارند و از این فیلتر ها برای اینکه به بهترین شکل در تصویر به نظر بیایند استفاده می کنند.

نتایج مطالعات دیگری که بر روی شبکه های اجتماعی و تاثیرات آن ها بر روی فرد انجام شده اند، نشان داده اند که هر چه کاربر از شبکه های اجتماعی بیشتری در طول روز استفاده کند، احتمال بیشتری برای بروز مشکلاتی از قبیل عصبانیت، افسردگی و از این دست برای وی وجود دارد. در واقع دیدن پست های دوستان گوناگون که فرد با آن ها از طریق انواع مختلف شبکه های اجتماعی ارتباط بر قرار کرده است می تواند منجر به بروز احساس حقارت و همچنین حس سرزنش در فرد شود. از طرفی بر اساس مطالعات می توان گفت افرادی که از نظر ذهنی و روانی دچار مشکل هستند بیشتر تمایل به استفاده از شبکه های اجتماعی دارند.

به منظور کاهش اثرات مخرب استفاده از شبکه های اجتماعی به خصوص بر روی بچه ها، نوجوانان و جوانان، جامعه سلطنتی از شرکت های ارائه دهنده این شبکه های اجتماعی خواسته تا تغییرات عمده ای در پلت فرم های خود ایجاد نمایند. در واقع این جامعه از طراحان این پلت فرم ها خواسته تا اخطارهایی از جمله اخطار در خصوص زیاده روی در استفاده از این شبکه های اجتماعی را برای کاربر ارسال نمایند. به نظر می رسد کاربران تا حدود ۱۷ درصد به چنین پیام هایی پاسخ مثبت می دهند.

همچنین به ارائه دهندگان این شبکه های اجتماعی توصیه شده است تا تصاویری را که به صورت دیجیتالی دست کاری شده اند را به نحوی از سایر تصاویر متمایز کنند به نحوی که سایر کاربران متوجه شوند که این تصاویر دستکاری شده اند. از طرفی امکان مشخص کردن تصاویری که می تواند از نظر روانی برای کاربران مشکل زا باشد از سوی کاربران از طریق این شبکه های اجتماعی ارائه شود. سال گذشته اینستاگرام قابلیت علامت گذاری تصاویر نا مناسب از طرف کاربر را برای کاربران خود ارائه کرده بود.

دولت ها نیز می توانند تلاش هایی در این زمینه و کاش اثرات مخرب شبکه های اجتماعی بر روی ذهن و روان کاربران مختلف انجام دهند. برای مثال این دولت ها می توانند در مدارس دانش آموزان را نسبت به اثرات مخرب استفاده بیش از حد از این شبکه های اجتماعی آگاه سازند. و یا از کارشناسان مختلف در حوزه هایی مثل پزشکی اجتماعی، علوم رسانه و حوزه های وابسته درخواست کنند تا هر بار برای آموزش دانش آموزان در مدارس همایش هایی را بر گزار کنند.

جامعه سلطنتی بریتانیا امیدوار است تا با کمک ارگان ها و مؤسسات مختلف بتواند تاثیرات مخرب استفاده از شبکه های اجتماعی بر روی نوجوانان و جوانان را به حداقل برساند و از طرفی کاربران را نسبت به تمامی جنبه های مثبت و منفی استفاده از این شبکه های اجتماعی آگاه سازد.

جمع بندی

مطالعات گذشته نشان داده اند که کاربران جوانی که بیش از دو ساعت در روز را صرف مشاهده و پیمایش صفحات شبکه های اجتماعی می کنند بیشتر از سایرین به بیماری ها و مشکلات روانی مبتلا می شوند. در میان شبکه های اجتماعی، اینستاگرام بیشتر از بقیه می تواند اثر مخرب تری (طبق تحقیقات) داشته باشد. بنابرین توصیه می شود که با محدود کردن زمان استفاده افراد و به ویژه کودکان از این شبکه اجتماعی، آرامش روانی را به افراد هدیه دهیم.